Binnendiezeschipper Ria verslingerd aan de stad

Ria Donders (76 jaar) is als vrijwilliger schipper op de Binnendieze bij Kring Vrienden van ’s-Hertogenbosch. De in Twente geboren Ria komt op 16-jarige leeftijd naar ’s-Hertogenbosch om een opleiding tot ‘huishoudlerares’ te volgen in het Mariënburg. Naarmate ze hier langer woont, raakt Binnendiezeschipper Ria steeds meer verslingerd aan de stad. Uiteindelijk is ze in Vught gaan wonen om een gezin te stichten. Maar ze fietst nu nog regelmatig – soms wel twee keer per dag – naar het centrum van ’s-Hertogenbosch. Voor een boodschap of om met gasten over de Binnendieze te varen.

Opleiding tot schipper

In 2007 reageert ze op een advertentie-oproep in de Bossche Omroep voor de opleiding tot schippergids. Ze heeft dan nog wel een parttime baan, maar ze slaagt erin de intensieve opleiding hiermee te combineren. In de loop der jaren heeft ze De Uilenburg opgeknapt zien worden. “En ik kan zo nog op drift raken van de binnenstad.”, aldus Ria, “Door bijvoorbeeld op de Open Monumentendagen bij mensen binnen een kijkje te nemen. Maar vooral dan bij die mensen weer naar buiten of in de tuin te kijken hoe ze aan de Binnendieze wonen. Je kijkt bijvoorbeeld vanuit de tuin van het Sint-Janshuis zo het water in, echt prachtig!”. Zij ziet deze huizen en tuinmuren tijdens haar vaartochten namelijk alleen vanuit de boot.

Goed verhaal

Inmiddels is ze alweer in haar vijftiende vaarjaar aanbeland en fascineert de Binnendieze haar nog steeds. Echter zadelt Ria haar vaargasten niet op met een rijtje jaartallen. Ze vertelt haar verhaal het liefst alsof ze er gisteren zelf bij was. Het gaat haar om het delen van ervaringen en het tastbaar maken van de gebeurtenissen in de geschiedenis van de Binnendieze. Ook blijft ze leren en dat geldt voor het gros van de schippergidsen. Als er ergens een lezing of cursus is, staan ze te dringen in de rij. Met al die anekdotes en gebeurtenissen maakt Ria samen met haar collega-schippers iedere keer weer een goed verhaal. De afwisseling van de zes verschillende vaarroutes houdt het varen leuk, maar de Vestingroute en Jeroen Bosch Vaarroute zijn wel favoriet. Ria: “Vooral de beamerpresentatie op de wanden van het Hellegat die deze tocht aantrekkelijk maakt voor de gasten en dus ook voor ons.”

Kinderen maken een vaartocht op de Binnendieze altijd heel bijzonder. Een anekdote over de rivier die jarenlang als riool werd gebruikt, spreekt voor de kleine gasten dan ook meestal meteen tot de verbeelding. En als ze buiten de stadsmuur even met haar aan het roer mogen zitten, is dat voor hen echt de kers op de taart.

Collegialiteit

Het schippershonk aan de Molenstraat is een warme ontmoetingsplek voor collega’s. Collegialiteit staat hier echt hoog in het vaandel. Zoals bijvoorbeeld de nieuwe app ‘vervanging bij ziekte’ mooi aantoont. Als er op het laatste moment een ziekmelding binnenkomt, is vervanging meestal heel snel geregeld.

Bijzonder

Ze heeft in al die jaren nog nooit narigheid meegemaakt en ook niet in het water hoeven springen. Ze gaat verder dat het wisselen van de seizoenen altijd iets moois met zich meebrengt. Als de zwaluwen in de lente hun nesten bouwen, is er vaak sprake van een schitterend schouwspel. Een ander schouwspel is het leukste evenement van het jaar, namelijk “Muziek op de Binnendieze”. De muziek op de kant in het donker bekeken vanaf de bootjes is echt magisch. Het is voor Ria een optelsom van kleine dingen die het speciaal maken. Het lijkt alledaags, maar is tegelijkertijd heel bijzonder. De Coronaperiode was een merkwaardige periode met maar een beperkt aantal vaartochten. Maar Ria beleefde in die tijd toch mooie momenten. Doordat er bijvoorbeeld maar vier personen mee mochten, was het contact tijdens een vaartocht persoonlijk en waardevol. En de mensen die een ticket wisten te bemachtigen, waren ook serieus geïnteresseerd.

Vrijwilligerswerk

Op de vraag waarom ze al zo lang vrijwilliger is, antwoordt ze het volgende: “Iemand die ergens heel lang werkt, doet dat elke dag weer omdat het moet en dan stop je niet gemakkelijk. Als vrijwilliger, kun je makkelijk stoppen, maar blijf je juist omdat je het zo leuk vindt!”. Het heeft ook te maken met het ouder worden dat anders is dan vroeger. Vroeger kwam je thuis te zitten en deed je niks meer, echt achter de geraniums. Nu wil je graag na je pensioen bezig blijven, je tijd betekenisvol invullen en er gewoon nog toe doen. En dus raakte Binnendiezeschipper Ria verslingerd aan de stad en blijft ze het standaard schipperstenue van een spijkerbroek, blauwe blouse en donkerblauwe jas of vest nog zo lang mogelijk dragen.